काठमाडौं । इतिहासमा पहिलोपटक अमेरिकी सेयर बजारमा एक ट्रिलियन डलरको सेयर बाइब्याक हुन लागेको छ । अमेरिकाका धेरै ठूला कम्पनीले सेयर किनबेचको घोषणा गरेका छन् । यो सूचीमा पछिल्लो नाम आइफोन निर्माण गर्ने कम्पनी एप्पलको हो । कम्पनीले ११० बिलियन डलरको सेयर बाइब्याक घोषणा गरेको छ, जुन यसको इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो बाइब्याक हो ।
त्यस्तै फेसबुकको मूल कम्पनी मेटा प्लेटफर्म र गुगलले पनि सेयर बाइब्याक गर्ने घोषणा गरेका छन् । मेटाले ५० अर्ब डलरको सेयर बाइब्याक घोषणा गरेको छ भने गुगलले ७० अर्ब डलरको सेयर बायब्याक घोषणा गरेको छ । यी तीन कम्पनी बजार पुँजीका आधारमा विश्वका शीर्ष १० कम्पनीमा परेका छन् । एप्पल विश्वको दोस्रो सबैभन्दा मूल्यवान कम्पनी हो, गुगल चौथो र मेटा सातौं सबैभन्दा मूल्यवान कम्पनी हो ।
गोल्डम्यान साक्स विश्लेषकहरूले गत महिना अनुमान गरेका थिए कि यस वर्ष अमेरिकामा ‘एसएण्डपी ५००’ कम्पनीहरूको सेयर बाइब्याक ९२५ बिलियन डलर हुन सक्छ र अर्को वर्ष यो एक ट्रिलियन डलर पार हुनेछ । तर ठूला कम्पनीहरूले हालै जसरी सेयर बाइब्याक घोषणा गरेका छन्, त्यसबाट यो वर्ष नै एक ट्रिलियन डलरको सेयर बाइब्याक हुन सक्छ । केन्द्रीय बैंकले ब्याजदर घटाउने सम्भावनाले यसमा सहयोग पुग्ने सम्भावना छ । टेक स्टकको वृद्धिका कारण एसएण्डपी सूचकांक यस वर्ष रेकर्डमा छ । अमेरिकामा गत वर्ष अर्थात सन् २०२३ मा ८१५ अर्ब डलरको सेयर बाइब्याक भएको थियो, जुन २०२२ को तुलनामा १४ प्रतिशतले कम थियो । २०२२ मा यो ९५० बिलियन डलर थियो ।
सेयर खरीद फिर्ता के हो ?
जब कम्पनीसँग धेरै नगद हुन्छ, यसले आफ्ना लगानीकर्ताहरूलाई उनीहरूको लगानीको लागि थप मूल्य दिनको लागि सेयर बाइब्याकको विकल्प रोज्छ । यसअन्तर्गत कम्पनीले निश्चित मूल्यमा बजारबाट सेयर फिर्ता गर्छ । यसलाई सेयर बाइब्याक भनिन्छ । प्रायः कम्पनीहरूले आफ्नो सेयरको बजार मूल्यभन्दा बढी मूल्यमा स्टक खरिद गर्छन् ।
यसले लगानीकर्ता र कम्पनीलाई फाइदा पुग्छ । बाइब्याकले कम्पनीको सेयर होल्डिङ बढाउँछ र अन्य सेयरधनीहरूले कम्पनीलाई नियन्त्रण गर्न सक्दैनन् । जब कुनै कम्पनीले आफ्नो सेयर खरिद गर्छ, यसलाई सधैं सकारात्मक मानिन्छ । यसले कम्पनीको स्थिति निकै बलियो रहेको देखाउँछ । अनुवाद गरिएको
