काठमाडौं । अहमदाबादमा भएको एयर इन्डियाको विमान दुर्घटनाले भारतलाई हल्लाएको छ । विमानमा २४२ जना सवार थिए र एक यात्रु दुर्घटनाबाट बाँचेको बताइएको छ ।
विमान अहमदाबादबाट लन्डन जाँदै थियो, तर दिउँसो १.३९ बजे रनवे नम्बर २३ बाट उडान भरेको ५ मिनेटमै दुर्घटनाग्रस्त भयो र आगोको गोला बन्यो । यो दुर्घटनापछि एयर इन्डिया सञ्चालन गर्ने टाटा समूहको सेयरमा गिरावट आयो । यो दुर्घटनाको प्रतिध्वनि अमेरिकासम्म पुग्यो ।
अहमदाबादमा भएको एयर इन्डियाको विमान दुर्घटनापछि भारतीय सेयर बजारमा गिरावट मात्र आएन, यसको हलचल अमेरिकी सेयर बजारसम्म पनि पुग्यो । अहमदाबाद विमान दुर्घटनापछि टाटा समूहको सेयर दुर्घटनाग्रस्त भयो । दुर्घटनाग्रस्त विमान बोइङ ७८७–८ थियो, जुन ड्रिमलाइनर विमान थियो ।
यो विमान बनाउने विमान निर्माता कम्पनी बोइङको सेयरमा ठूलो गिरावट देखिएको छ । विमान दुर्घटनापछि बोइङको सेयर बजारभन्दा अगाडि नै दुर्घटनाग्रस्त भयो । बजारभन्दा अगाडि नै बोइङको सेयर लगभग ८ प्रतिशतले घट्यो । बजारभन्दा अगाडि नै बोइङको सेयर ७.८% ले घटेर १९७ डलरमा झर्यो । बुधबार यो सेयर २१४ डलरमा बन्द भएको थियो । बजार खुलेपछि यो सेयर ५% ले घट्यो ।
बोइङको सेयरमा आएको यो गिरावटका कारण कम्पनीलाई १२ अर्ब डलरको घाटा हुन सक्ने बताइएको छ । बोइङको सेयरमा आएको यो गिरावटका कारण कम्पनीको बजार पूँजीकरण केही घण्टामै १ लाख करोड भारतीय रुपैयाँभन्दा बढीले घट्यो । कम्पनीको सेयर २०० डलरभन्दा तल झर्यो ।
बोइङको सेयर खुला बजारमा ७.८ प्रतिशतले घटेर प्रति सेयर १९७.५८ डलरमा झरेको छ, जबकि गिरावटसँगै सेयर २०३.४९ डलरमा कारोबार भइरहेको छ । यद्यपि, पछिल्लो तीन महिनादेखि सेयरको मूल्य बढ्दो क्रममा छ । दुर्घटनापछि बोइङले ट्वीट गर्दै दुर्घटनामा सम्भावित सबै सहयोगको लागि एयर इन्डियासँग रहेको बताएको छ ।
ड्रिमलाइनर अमेरिकी कम्पनीको लामो दूरीका लागि ख्याति कमाएको नमूना विमान
भारतमा बिहीबार दुर्घटनाग्रस्त भएको ईन्धन–कुशल, वाइड–बडी भएको बोइङ ७८७ ड्रिमलाइनर अमेरिकी कम्पनीको लामो दूरीका विमानहरूको सूचीको गौरव हो । सन् २०११ को अक्टोबरमा जापानको अल निप्पोन एयरवेजसँग पहिलो पटक सेवामा प्रवेश गरेपछि विश्वका ८० भन्दा बढी एयरलाइन्सले दुईहजार ५९८ वटा जहाजअर्डर गरिसकेका छन् भने ८८९ वटा अझै डेलिभरीको पर्खाइमा छन् ।
यसको ईन्धन–कुशल, वाइड–बडी र हल्का संरचनाका लागि विमानको माग विश्वभर लोकप्रिय मानिन्छ । यसले पुरानो, सोही आकारको यात्री विमानहरूले भन्दा लामो दूरीमा २० प्रतिशत कम ईन्धन खर्च गर्ने कम्पनीले दावी गरेको छ । यो ‘पोइन्ट–टू–पोइन्ट’ सेवाहरूको लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ, यसको अर्थ यो भारी विमानद्वारा प्रयोग गरिएको ‘हब’ प्रणालीमा निर्भर हुनुको सट्टा गन्तव्यमा सीधा उडान गर्न सक्छ। बोइङका अनुसार ७८७ को प्रयोगले १८० वटा ’पोइन्ट टु पोइन्ट’ रुट खोलेको छ।
– तीन संस्करण –
हाल ७८७ को तीन संस्करणहरू छन् । बोइङको ७८७–८ले १३,५३० किलोमिटर (८,४०० माइल) सम्मको दूरीमा २४८ यात्रुहरू बोक्न सक्छ भने ७८७–९ ले १४,०१० किलोमिटर सम्म २९६ यात्रुहरू बोक्छ र ७८७–१० ले ११,९१० किलोमिटरसम्म ३३० यात्रुहरूलाई बोक्न सक्छ ।
भारतको अहमदाबादमा २४२ यात्रु र चालक दलका सदस्य लिएर उडेको बिहीबार दुर्घटनाग्रस्त विमान ७८७–८ संस्करण थियो । उक्त विमान लण्डनका लागि उडेको थियो तर पश्चिमी भारतीय शहर अहमदावादबाट उडेको केही बेरमै दुर्घटनाग्रस्त भएको थियो । बोइङले विमान दुर्घटनाबारे आफू जानकार रहेको र थप जानकारी सङ्कलनका लागि काम गरिरहेको जनाएको छ । यो ७८७ ड्रिमलाइनरको पहिलो घातक दुर्घटना थियो।
– बोइङलाई झट्का –
सन् २०२१ देखि २०२३ को बीचमा बोइङको विमानको कार्यक्रमले पटक–पटक र महँगो ‘डेलिभरी सस्पेन्सन’ लगायत थुप्रै असफलता भोगेको थियो। अमेरिकी सङ्घीय उड्डयन प्रशासनले उत्पादन लाइनहरूमा गुणस्तर आश्वासन जाँच र निरीक्षणलाई सुदृढ पार्न काम सकिसकेको छ । यसै वर्षको अप्रिलमा एफएएले बोइङलाई एक महिनामा सातवटा विमान बनाउनका लागि आफ्नो उत्पादन गति बढाउन अनुमति दिएको थियो।
बिक्रीको मामिलामा बोइङले व्यापक कठिनाईहरूको सामना गरिरहेको छ। बेइजिङबाट सकारात्मक सङ्केत आएपनि एक महिना अघि वाशिङ्टनले सुरु गरेको व्यापार युद्धका कारण चिनियाँ एयरलाइन्सलाई कम्पनीसँग काम गर्न अस्थायी रूपमा रोक लगाएपछि निर्माताले मे महिनामा चीनलाई कुनै पनि विमान आपूर्ति गरेको छैन ।
