काठमाडौं । पछिल्लो समय रसिया–युक्रेनबीचको युद्धले विश्वलाई खाद्यसँगै उर्जा संकटतर्फ पनि धकेलिरहेको छ । मुख्यतः यूरोपको प्रमुख उर्जास्रोतको रुपमा रहेको रसियाले अहिले युक्रेनको समर्थनमा खडा भएको यूरोपलाई यही उर्जालाई हतियार बनाएर गलाउन खोजरहेको छ । तर, यूरोपका प्रमुख शक्ति राष्ट्रहरु भने रसियासँग नझुक्ने मनसायका साथ रसियाबाट आउने उर्जाको विकल्प तयार पार्न लागिपरेका छन् ।
युक्रेनमा युद्धको समयमा, रूसी ऊर्जाको वैकल्पिक स्रोतहरूको लागि विश्वव्यापी खोजले साना, सजिलै निर्माण गर्न सकिने आणविक पावर स्टेशनहरूमा ध्यान केन्द्रित गरेको छ, जुन किफायती र पुरानो प्लान्टहरू भन्दा बढी प्रभावकारी विकल्पको रुपमा रहेका छन् ।
बेलायतमा आधारित रोल्स–रोयस एसएमआर भन्छन् कि यसको सानो मोड्युलर रिएक्टरहरू (SMRS) मानक प्लान्टहरू भन्दा धेरै सस्तो र छिटो छन् र यसबाट धेरै देशहरूको लागि ऊर्जा सुरक्षा प्रदान हुनेछ ।
फ्रान्स पहिले नै आफ्नो धेरैजसो बिजुलीको लागि आणविक उर्जामा निर्भर छ र जर्मनीले रूसले प्राकृतिक ग्यास आपूर्तिमा कटौती गरेपछि वर्षको अन्त्यमा बन्द हुने दुई आणविक संयन्त्रलाई पुनः सक्रिय गर्न खोजेको छ ।
तर, यस्ता परमाणु रियाक्टरबाट धेरै उच्च जोखिम देखिन्छ । जसमा अत्यधिक रेडियोधर्मी फोहोरको विसर्जन र त्यो प्रविधिलाई आणविक हतियार कार्यक्रमहरूलाई अगाडि बढाउने नराम्रो मनसाय भएका देशहरू वा समूहहरूको हातबाट बाहिर राख्ने चुनौती छन् ।
युक्रेनको जापोरिझ्झ्यामा रहेको युरोपको सबैभन्दा ठूलो आणविक उर्जा केन्द्रको वरिपरि रसियाको आक्रमणपछि सम्भावित आणविक प्रकोपको डर बढेको छ । रोल्स–रोयस एसएमआरका प्रवक्ता ड्यान गुल्डले भने–‘युद्धको क्रममा ग्यास आयात र रूसी ऊर्जा स्रोतहरूमा निर्भरताले ऊर्जा सुरक्षामा मानिसहरूको ध्यान केन्द्रित गरेको छ ।’
उनले एसएमआरका कम्पोनेन्ट कारखानामा बनाउन, ट्याक्टरको ट्रेलरमा ढुवानी गरी त्यहाँ आपसमा जोड्न सकिने, प्रविधिलाई मितव्ययी खरिदकर्ताका लागि थप आकर्षक बनाउने बताए । एसएमआरले गत महिना नेदरल्याण्डमा एसएमआरएस स्थापना गर्न डच विकास कम्पनी युएलसी–इनर्जीसँग सम्झौता गरेको बताएको थियो । अनुवाद गरिएको
