काठमाडौं । दशैंमा नेपाली समाजमा मासुको परिकार अपरिहार्य जस्तै छ । शाकाहारी भोजन गर्नेबाहेक हरेक घरमा मासुका विभिन्न परिकारहरु पाक्छन् । अझ दशैंलाई मासुकै चाड मान्नेहरु पनि उत्तिकै छन् । तर मासुकै चाड भन्दै यसका परिकारहरु सेवन गर्दा सावधानी नअपनाईँदा भने यसले सकारात्मकको तुलनामा नकारात्मक असर बढी पार्न सक्छ ।

बजारमा मासुको गुणस्तर, भण्डारण र तयारीमा ध्यान नदिँदा खाद्य विषाक्तता र रोगको खतरा हुन्छ । स्वास्थ्य विशेषज्ञहरूका अनुसार, सचेतताले ८० प्रतिशत जोखिम कम गर्न सकिन्छ । यहाँ मासु खानुअघि ध्यान दिनुपर्ने १० व्यावहारिक उपाय प्रस्तुत गरिएका छन् ।

मासुको ताजापन जाँच्नुहोस

नेपाली बजारमा मासु किन्दा ताजापन जाँच्नु मुख्य उपाय हुनसक्छ । मासुको रंग, गन्ध र बनावट हेरिनुपर्छ । ताजा मासु चम्किलो र गन्धरहित हुन्छ । बासी मासुले पेट दुख्ने र विषाक्तता निम्त्याउँछ । स्थानीय मासु पसलेसँग विश्वासिलो सम्बन्ध राख्दा गुणस्तर सुनिश्चित हुन्छ ।

स्वच्छ स्रोतबाट किन्नुहोस

विश्वसनीय पसलबाट मासु किन्नुहोस् । सरकारी अनुमति प्राप्त पसलले गुणस्तर जाँच गर्छ । गाउँघरमा स्थानीय पशुपालकबाट मासु किन्दा ताजा र सुरक्षित हुन्छ ।

मासु राम्रोसँग सफा गर्नुहोस

मासुमा ब्याक्टेरिया हुन सक्छ । खानुअघि चिसो पानीले धुनुहोस् र रगत वा फोहोर हटाउनुहोस् ।

उचित भण्डारण गर्नुहोस

मासु तुरुन्तै फ्रिजमा राख्नुहोस् । चिसो (०–४ डिग्री) मा भण्डारण नगरे ब्याक्टेरिया बढ्छ । बिजुली नभए ताजै पकाउनुहोस् ।

राम्रोसँग पकाउनुहोस

काँचो मासुले साल्मोनेला जस्ता रोग निम्त्याउँछ । ७५ डिग्री सेल्सियसमा पकाउनुहोस् । झोल र मसला हालेर पकाउँदा स्वाद र सुरक्षा दुवै बढ्छ ।

मासुको प्रकार पहिचान गर्नुहोस

खसी, राँगा वा कुखुराको मासुको विशेषता बुझ्नुहोस् । राँगाको मासु कडा हुन्छ, लामो समय पकाउनुपर्छ । गलत मासु छनोटले स्वास्थ्यमा असर गर्छ । सही जानकारीले पाचन र स्वाद जोगाउँछ ।

मासुको मात्रा नियन्त्रण गर्नुहोस

दशैंमा धेरै मासु खाँदा पाचन समस्या हुन्छ । प्रति व्यक्ति १५०–२०० ग्राम पर्याप्त छ । सन्तुलित आहारले स्वास्थ्य र बजेट जोगाउँछ । मासुलाई तरकारीसँग मिसाएर खानाले पोषण र स्वाद बढ्छ ।

मसला र तेलमा ध्यान दिनुहोस

नेपाली परिकारमा मसला र तेलको प्रयोग बढी हुन्छ । गुणस्तरीय मसला र कम तेल प्रयोग गर्नुहोस् । धेरै तेलले कोलेस्ट्रोल बढाउँछ ।

खानपानको समय व्यवस्थित गर्नुहोस

मासु राति ढिलो खाँदा पाचन गडबड हुन्छ । दिउँसो खानुहोस् र रातमा हल्का खाना लिनुहोस् । यो बानीले स्वास्थ्य र निद्रा सुधार्छ, साथै पाचन समस्याबाट बचाउँछ ।

व्यक्तिगत स्वास्थ्य विचार गर्नुहोस

मधुमेह, उच्च रक्तचाप वा एलर्जी भएकाले मासु सावधानीपूर्वक खानुपर्छ । चिकित्सकको सल्लाह लिनुहोस् । स्वास्थ्य सचेतनाले दीर्घकालीन रोगबाट बचाउँछ र दशैंको रमाइलोलाई सुरक्षित बनाउँछ ।