काठमाडौं । गत वर्ष अर्थात सन २०२२ मा सुनको मूल्य प्रति १० ग्राम करिब ८० हजार रुपैयाँ थियो । यति महँगो भए पनि गत वर्ष मानिसहरुले धेरै सुन किनेका थिए । वर्ल्ड गोल्ड काउन्सिलको नयाँ सुनको माग प्रवृति प्रतिवेदनबाट प्राप्त जानकारी अनुसार सन् २०२२ मा सुनको वार्षिक माग (ओटीसी बाहेक) वार्षिक आधारमा १८ प्रतिशतले बढेको छ ।

यस वर्ष विश्वभर सुनको कुल माग ४ हजार ७ सय ४१ टन रहेको छ । यो सन् २०११ यताकै उच्च संख्या हो । सुन महँगो भएपछि माग पनि बढेको छ । गत आवको चौथो त्रैमासिक अवधिमा सुनको भाउमा कीर्तिमानी उकालो लागेको थियो । जसका कारण सुनको माग पनि बढेको छ । त्यसबेला केन्द्रीय बैंकले सुनको ठूलो खरिद गरेको बताइएको छ । यससँगै यस कमोडिटीमा धेरै खुद्रा लगानी भएको थियो।

केन्द्रीय बैंकहरूले सबैभन्दा बढी सुन किने

सन् २०२२ मा केन्द्रीय बैंकहरूले सुनको खरिद दोब्बरभन्दा बढी गरे । एक वर्षअघि केन्द्रीय बैंकहरूले ४५० टन सुन किनेका थिए, जुन सन् २०२२ मा बढेर १ हजार १३६ टन पुगेको छ । यो ५५ वर्षको रेकर्डमा उच्चतम स्तर हो । सन् २०२२ को चौथो त्रैमासिकमा मात्रै ४१७ टन सुन खरिद भएको थियो । वर्ष २०२२ को दोस्रो छ महिनामा ८०० टन भन्दा बढी सुनको खरिद भएको थियो ।

लगानीको माग पनि दोहोरो अंकमा बढ्यो

सन् २०२२ मा सुनमा लगानीको माग पनि अघिल्लो वर्षको तुलनामा १० प्रतिशतले बढी थियो । यो वृद्धि मुख्यतया दुई कारणले भएको होः पहिलो, इटीएफ आउटफ्लोमा मन्दी थियो र दोस्रो, यस अवधिमा सुनको बार र सिक्काको कडा माग । विश्वका धेरै देशका लगानीकर्तामा सुनको बार र सिक्काको माग निरन्तर बढिरहेको वल्र्ड गोल्ड काउन्सिलले जनाएको छ ।

यसले चिनियाँ बजारमा आएको कमजोरीसँग जुध्न मद्दत गरेको छ । सन् २०२२ मा युरोपमा सुनको बार र सिक्काको लगानी ३०० टनको स्तर नाघेको थियो, जसको मुख्य कारण जर्मनीमा माग बढेको थियो । पश्चिम एसियाले पनि बलियो वृद्धि देखाएको छ, वार्षिक माग वार्षिक रूपमा ४२ प्रतिशतले बढेको छ ।

गहनाको कम माग

सन् २०२२ मा गहनाको मागमा केही ह्रास आएको थियो । यस्तो तीन प्रतिशतले घटेर २,०८६ टनमा पुगेको छ । यस कमजोरीको मुख्य कारण चीनमा गहनाको वार्षिक मागमा आएको कमी थियो । कोभिड–१९ लकडाउनका कारण वर्षको अधिकांश समय ग्राहकको गतिविधि सीमित रहँदा यो कमी १५ प्रतिशत रह्यो । चौथो त्रैमासिकमा सुनको मूल्यमा भएको वृद्धिले पनि गहनाको मागमा वर्षैपिच्छे गिरावट आएको हो ।

सुन खानीबाट पनि धेरै सुन निकालियो

सुनको कुल वार्षिक आपूर्तिमा क्रमिक सुधार सन् २०२२ सम्म जारी रह्यो । यो वार्षिक आधारमा २ प्रतिशतले बढेर ४ हजार ७ सय ५५ टन पुगेको छ । यससँगै यो महामारी अघिको स्तरभन्दा माथि पुगेको छ । साथै, सुन खानीबाट उत्पादन बढेर ३,६२१ टन पुगेको छ । यो चार वर्षयताकै उच्च हो । अनुवाद गरिएको