काठमाडौं । गजनी, हाउसफुल २, रेडीजस्ता हिट फिल्म दिएपछि, बलिउड अभिनेत्री असीन अचानक उद्योगबाट गायब भइन् । यो त्यो समय थियो जब उनको फिल्म करियर चरम सीमामा थियो, तर बलिउड अभिनेत्रीले फिल्मको सट्टा आफ्नो प्रेम जीवनलाई महत्व दिइन । २०१६ मा, असीनले राहुल शर्मासँग विवाह गरिन । राहुल शर्मा अरू कोही नभएर वर्षौंसम्म भारतको स्मार्टफोन बजारमा शासन गर्ने व्यक्ति हुन् । माइक्रोम्याक्स स्मार्टफोनका संस्थापक राहुल शर्माले आकाश छोएको वृद्धि र व्यवसायको बर्बादी देखेका छन् ।

कसरी सुरु भयो माइक्रोम्याक्स स्मार्टफोन ?

सन १९७५ मा दिल्लीमा जन्मिएका राहुल शर्माको कुनै व्यावसायिक पृष्ठभूमि थिएन । इन्जिनियरिङ र वाणिज्यमा डिग्री हासिल गरेका उनले पहिले काम गरे र त्यसपछि ३ लाख रुपैयाँ ऋण लिएर २००८ मा मोबाइल फोन बजारमा हाम फाले । आफ्ना साथी राजेश अग्रवाल, विकास जैन र सुमित अरोरासँग मिलेर उनले माइक्रोम्याक्स इन्फर्मेटिक्स सुरु गरे । उनीहरूले एउटा मोबाइल फोन बनाए जसको ब्याट्री एक पटक चार्ज गर्दा एक महिनासम्म टिक्थ्यो ।

माइक्रोम्याक्सले सस्तो फोन र लामो ब्याट्री ब्याकअपको साथ भारतका जनतासम्म पुग्न थाल्यो । २०१४ मा कम्पनीका फोनहरूले भारतीय स्मार्टफोन बजारमा प्रभुत्व जमाए । सामसुङ जस्तो विशाल कम्पनीलाई पछाडि छोड्दै, यो भारतको नम्बर १ स्मार्टफोन कम्पनी बन्यो । कम लागतको फिचर फोन बनाउनमा विशेषज्ञता हासिल गरेको माइक्रोम्याक्सले आफ्नो व्यवसाय बढाउँदै गयो र यसको राजस्व १५,००० करोड भारतीय रुपैयाँ (२ खर्ब ४० अर्ब) नाघ्यो । त्यसपछि कम्पनीले डुअल सिम फोनहरूमा आफ्नो ध्यान केन्द्रित गर्यो । माइक्रोम्याक्स देशमा ‘सिंगल बेसब्यान्ड’ डुअल सिम फोन लन्च गर्ने पहिलो कम्पनी बन्यो ।

माइक्रोम्याक्स कसरी पतन भयो ?

सबै कुरा राम्रै चलिरहेको थियो, माइक्रोम्याक्सको राजस्व र बजार पूँजीकरण दुवै द्रुत गतिमा बढ्दै थियो, तर त्यसपछि चिनियाँ स्मार्टफोन कम्पनीहरू भारतीय बजारमा प्रवेश गरे । चिनियाँ ब्रान्डहरू शाओमी, भिभो र ओप्पो भारतीय बजारमा पुगे । चिनियाँ स्मार्टफोनहरू माइक्रोम्याक्स भन्दा मूल्यमा सस्तो र सुविधाहरूमा राम्रो थिए ।

माइक्रोम्याक्सले यी चिनियाँ स्मार्टफोनहरूसँग प्रतिस्पर्धा गर्दासम्म कम्पनीले ठूलो घाटा बेहोरिसकेको थियो । चिनियाँ कम्पनी अलिबाबाले पनि राहुल शर्मालाई माइक्रोम्याक्समा ६,७०० करोड भारतीय रुपैयाँको लगानीको प्रस्ताव गरेको थियो, तर उनले यसलाई बेच्न अस्वीकार गरे, यद्यपि पछि उनले यो निर्णयमा पछुतो व्यक्त गरेका थिए । भारतीय बजारमा चिनियाँ कम्पनीहरूको प्रवेशका कारण कम्पनीले सबैभन्दा ठूलो घाटा बेहोर्नुपरेको थियो । लगानीको अभावका कारण यसले चिनियाँ कम्पनीहरूसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सकेन ।

पुनरागमनको तयारी

२०१८ मा, राहुल शर्माले रिभोल्ट इन्टेलिकर्प नामक आफ्नो नयाँ व्यवसाय सुरु गरे । उनले भारतको पहिलो आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) मा आधारित इलेक्ट्रिक बाइक आरभी ४०० पनि लन्च गरे । यति मात्र होइन, उनले बजारमा माइक्रोम्याक्सलाई पुनर्जीवित गर्ने प्रयास जारी राखे । भगवती प्रोडक्ट्स लिमिटेडसँग, उनले ६,२०० करोड भारतीय रुपैयाँको राजस्व हासिल गरेका छन् । हाल १३०० करोड भारुको कुल सम्पत्ति भएका राहुल शर्मा आफ्नो व्यवसाय फेरि खडा गर्न जुटेका छन् ।