काठमाडौं । जेपी मोर्गन एण्ड कम्पनीका सीईओ जेमी डिमनले अमेरिकी अर्थतन्त्रको बारेमा चेतावनी दिएका छन् । भूराजनीति, बढ्दो घाटा र मुद्रास्फीतिजस्ता धेरै कारणहरूले गर्दा स्ट्यागफ्लेसन (मन्दीसँगै मुद्रास्फीति) को खतरा उनले औंल्याएका छन् । सांघाईमा भएको जेपी मोर्गनको ग्लोबल चाइना समिटमा बोल्दै डिमोनले अमेरिकी अर्थतन्त्र अझै ‘स्विट स्पटमा’ नरहेको बताए । उनले ब्याजदर स्थिर राख्ने फेडरल रिजर्भको निर्णयको प्रशंसा गरे । डिमनले अमेरिकाको बढ्दो घाटाप्रति पनि चिन्ता व्यक्त गरे । यसो भनिए पनि, लगानीकर्ताहरूले डलर सम्पत्ति घटाउनु बुझ्न सकिन्छ ।

स्ट्यागफ्लेसन भनेको एक आर्थिक अवस्था हो जसमा कुनै देशले उच्च मुद्रास्फीति, बढ्दो बेरोजगारी र अर्थतन्त्रमा स्थिर मागको सामना गर्छ । यसले नीति निर्माताहरूका लागि पनि समस्या सिर्जना गर्छ । डिमोनले भने कि शुल्कको पूर्ण प्रभाव अझै स्पष्ट छैन र मन्दीको जोखिम कायमै छ ।

डिमनले भने कि अमेरिकाले आफ्नो घाटाको समस्यालाई सम्बोधन गर्न आवश्यक छ । मुडीजले अमेरिकाको क्रेडिट रेटिङ डाउनग्रेड गरेपछि उनले यो कुरा भनेका हुन् । उनले डलरको अल्पकालीन उतारचढावको बारेमा आफू चिन्तित नभएको बताए । तर, उनले मानिसहरूले डलर सम्पत्ति किन घटाइरहेका छन् भन्ने बुझेको बताए । ‘म डलरमा हुने छोटो अवधिको उतारचढावको बारेमा चिन्तित छैन,’ डिमोनले भने । तर, मलाई लाग्छ मानिसहरूले डलर सम्पत्ति घटाउन सक्छन् ।

अमेरिका र चीनबीचको व्यापार सम्झौताको बारेमा, डिमोनले भने कि उनलाई लाग्दैन कि अमेरिकी सरकार चीन छोड्न चाहन्छ । उनले आशा व्यक्त गरे कि दुई देशहरू बीच धेरै चरणको वार्ता हुनेछ । अन्ततः राम्रो सम्झौता हुनेछ । ‘मलाई लाग्दैन कि अमेरिकी सरकार चीन छोड्न चाहन्छ,’ डिमोनले भने–‘आशा छ दोस्रो चरण, तेस्रो चरण वा चौथो चरण हुनेछ । यो राम्रो ठाउँमा समाप्त हुनेछ ।’

बढ्दो मुद्रास्फीति र बेरोजगारीको दोहोरो खतरा

अमेरिकी फेडरल रिजर्भले यस वर्ष ब्याजदर बढाउने काम स्थगित गरेको छ । फेडरल रिजर्भले बलियो आर्थिक अवस्था र ट्यारिफ जस्ता नीतिगत परिवर्तनहरूले निम्त्याउने जोखिमहरू बीच सन्तुलन कायम राख्न प्रयास गरिरहेको छ । फेडरल रिजर्भका अधिकारीहरूले बढ्दो मुद्रास्फीति र बढ्दो बेरोजगारीको दोहोरो खतराको बारेमा चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।

यस महिनाको सुरुमा अमेरिका र चीनले नयाँ सम्झौताको वार्ता गर्दा ९० दिनको लागि भन्सार शुल्क कम गर्न सहमत भएका थिए । यद्यपि, विश्लेषक र लगानीकर्ताहरू भन्छन् कि अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले चीनमा लगाएको करले ९० दिन पछि पनि चिनियाँ निर्यातमा गम्भीर असर पार्न सक्छ । डिमोनले भने कि शुल्कको पूर्ण प्रभाव अझै स्पष्ट छैन र मन्दीको जोखिम कायमै छ । उनले सतर्क रहनुपर्ने बताए ।

विश्वव्यापी अर्थतन्त्रमा असर

अमेरिकी अर्थतन्त्रमा स्ट्याफ्लेसन (स्थिरता) आउनुको अर्थ विश्वव्यापी अर्थतन्त्रमा मन्दी आउन सक्छ । अमेरिका भारतको एक महत्वपूर्ण व्यापारिक साझेदार हो । त्यसकारण, अमेरिकी मागमा आएको कुनैपनि गिरावटले विश्वको निर्यातलाई असर गर्न सक्छ । स्थिरता वरिपरि विश्वव्यापी अनिश्चितता बढ्दै जाँदा, लगानीकर्ताहरूले जोखिमबाट बच्न प्रयास गर्न सक्छन् ।

यसले विश्वव्यापी बजारहरूमा विदेशी लगानीको प्रवाहलाई कम गर्न सक्छ । अमेरिकी डलर बलियो हुन सक्छ, जसले अन्य देशका मुद्रामा दबाब पार्न सक्छ । यदि विश्वव्यापी मुद्रास्फीति बढ्यो (जुन स्थिरताको एक हिस्सा हो), आयातित सामानको मूल्य पनि बढ्न सक्छ । यस कारणले गर्दा ती देशमा पनि मुद्रास्फीतिको दबाब बढ्न सक्छ ।