काठमाडौं । मध्य युरोप र बाल्कनको आर्थिक वृद्धि यस वर्ष अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको भन्सार नीतिहरूद्वारा तनावग्रस्त हुने अपेक्षा गरिएको युरोपको विकास बैंकले मंगलबार पूर्वानुमान गरेको छ ।
लन्डनस्थित युरोपेली पुनर्निर्माण तथा विकास बैंक (इबिआरडी) ले जर्मनीको संघर्षरत अर्थतन्त्रमा उनीहरूको गहन निर्भरताका कारण भन्सार शुल्कको प्रभाव पर्ने अनुमान गर्दै क्षेत्रहरूको वृद्धि प्रक्षेपणलाई घटाएको छ ।
संयुक्त राज्य अमेरिकाले अप्रिलमा कार, स्टिल र एल्युमिनियममा २५ प्रतिशतको क्षेत्र–विशिष्ट भन्सार शुल्कसहित लगभग सबै अमेरिकी व्यापारिक साझेदारहरूमा १० प्रतिशत ‘आधारभूत’ भन्सार शुल्क लगाएको थियो ।
‘अमेरिकी व्यापार नीतिमा हालैका परिवर्तनहरूले धेरै थोरै देशहरूलाई अप्रभावित छोडेको छ’, इबिआरडीका प्रमुख अर्थशास्त्री बिटा जाभोरसिकले भने, ‘पहिचान गरिएका इबिआरडी क्षेत्रहरूका लागि मुख्य प्रभाव जर्मन बजार मार्फत अप्रत्यक्ष रूपमा सञ्चालन भइरहेको छ ।’
समग्रमा बैंकले सञ्चालन गर्ने देशहरूको अर्थतन्त्र यस वर्ष तीन प्रतिशतले बढ्नुपर्ने छ । संस्थाका अनुसार यो फेब्रुअरीमा अनुमान गरिएको भन्दा केही कम हो । जर्मनीले दुई वर्षको मन्दीपछि सन् २०२५ को सुरुआतमा वृद्धिमा सामान्य सुधार देखेको भए पनि युरोपको सबैभन्दा ठूलो अर्थतन्त्रको दृष्टिकोण अमेरिकी भन्सार शुल्कहरूका कारण धमिलो भएको छ ।
त्यसले पहिले नै उत्पादन क्षेत्रमा महसुस भइरहेको समस्याहरू थप्दछ र यसको अर्थतन्त्र यस वर्ष स्तब्ध हुने अपेक्षा गरिएको छ । धेरै मध्य युरोपेली र बाल्कन राज्यहरू आफ्नो अर्थतन्त्रलाई समर्थन गर्न जर्मनीमा निर्यातमा भर पर्छन् ।
जाभोरसिकका अनुसार जर्मनीमा चेक निर्यातले देशको कुल गार्हस्थ उत्पादन (जिडिपी) को एक चौथाई हिस्सा ओगटेको छ भने उत्तर म्यासेडोनियाका लागि यो २० प्रतिशत हो । यो हिस्सा स्लोभाकिया र हंगेरीका लागि र केही हदसम्म पोल्यान्ड र स्लोभेनियाका लागि पनि बलियो छ ।
वासिङ्टन र बेइजिङबीचको व्यापार युद्धले पनि इबिआरडी क्षेत्रहरूमा वृद्धिको सम्भावनालाई कम गरेको छ । यद्यपि जाभोरसिकले सोमबार अमेरिका–चीन बीच भन्सार शुल्क घटाउने सम्झौताका साथै गत हप्ता अमेरिका–बेलायत व्यापार सम्झौतापछि आशावादिता व्यक्त गरे ।
‘यसले हामीलाई युरोपेली संघ (इयु) र अमेरिकाबीच एउटा सम्झौता हुनेछ, जसले इयुका लागि वृद्धिको सम्भावना सुधार गर्नेछ भन्ने आशा दिन्छ’, उनले भने, ‘बदलामा यसले हाम्रो सञ्चालनका क्षेत्रहरूमा सकारात्मक प्रभाव पार्नेछ ।’
इबिआरडीको स्थापना सन् १९९१ मा पूर्व सोभियत ब्लकका राष्ट्रहरूलाई मुक्त–बजार अर्थतन्त्र अपनाउन मद्दत गर्न गरिएको थियो, तर त्यसपछि यसले आफ्नो पहुँच मध्यपूर्व र उत्तरी अफ्रिकामा विस्तार गरेको छ । इबिआरडीको आर्थिक अपडेटहरू लन्डनमा बिहीबारसम्म आयोजना हुने वार्षिक सम्मेलनको सुरुआतसँगै परेको छ, जसले बैंकको अर्को पाँच वर्षका लागि रणनीतिक र पूँजी ढाँचालाई अनुमोदन गर्ने अपेक्षा गरिएको छ । बेनिन, आइभोरी कोस्ट र नाइजेरियालाई सञ्चालनका देश बनाएर उप–सहारा अफ्रिकामा बैंकको कदमको सुरुआतलाई पनि चिह्नित गर्न यो तयार छ ।
