काठमाडौं । अमेरिकाले जापानसँग व्यापार सम्झौता गरेको छ । राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले यसलाई अहिलेसम्मकै सबैभन्दा ठूलो व्यापार सम्झौता भनेका छन् । महिनौंसम्म रोकिएको वार्ता र करको धम्कीपछि यो सम्झौता भएको हो । सम्झौताअनुसार, जापानले अमेरिकामा ५५० अर्ब डलर लगानी गर्नेछ । अमेरिकाले यस लगानीमा ९० प्रतिशत नाफा कमाउनेछ । सम्झौताअनुसार अमेरिकामा आयात हुने जापानी सामानहरूमा १५ प्रतिशत कर लगाइनेछ । साथै, जापानले आफ्नो देशलाई अमेरिकी कम्पनीहरूका लागि खुला गर्नेछ । यसमा कार र ट्रक, चामल र केही अन्य कृषि उत्पादनहरू, र अन्य चीजहरू समावेश छन् ।
ट्रम्पले आफ्नो सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म ‘ट्रुथ सोशल’ मा लेखेका छन्, “हामीले जापानसँग धेरै ठूलो सम्झौता गरेका छौं । सायद यो अहिलेसम्मकै सबैभन्दा ठूलो सम्झौता हो । जापानले मेरो आदेशमा अमेरिकामा ५५० अर्ब डलर लगानी गर्नेछ । यसले अमेरिकालाई ९० प्रतिशत नाफा दिनेछ ।
यो सम्झौताले लाखौं रोजगारी सिर्जना गर्नेछ–यो पहिले कहिल्यै भएको थिएन ।’ ट्रम्पले भने कि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा यो हो कि जापानले आफ्नो देशलाई व्यापारको लागि खोल्नेछ, जसमा कार र ट्रक, चामल र केही अन्य कृषि उत्पादनहरू, र अन्य चीजहरू समावेश छन् । जापानले अमेरिकालाई १५% कर तिर्नुपर्नेछ ।
लगानी कसरी गरिनेछ ?
यद्यपि, राष्ट्रपतिले ५५० अर्ब डलरको लगानी कसरी गरिनेछ वा नाफा कसरी गणना गरिनेछ भनेर व्याख्या गरेनन् । अहिलेसम्म, कुनै पनि पक्षले सम्झौताको कुनै आधिकारिक कागजात जारी गरेको छैन । चामलको व्यापार वार्तामा सबैभन्दा विवादास्पद विषयहरू मध्ये एक थियो । केही हप्ता अघि, ट्रम्पले ट्रुथ सोशलमा लेखेका थिए, ‘उनीहरूले हाम्रो चामल लिएका छैनन् । तैपनि उनीहरूसँग चामलको ठूलो अभाव छ ।’
जापानले गत वर्ष अमेरिकाबाट २९ करोड ८० लाख डलर र यस वर्षको जनवरीदेखि अप्रिलसम्म ११ करोड ४० लाख डलरको चामल आयात गरेको थियो । तर अमेरिकी निर्यातकर्ताहरूले लामो समयदेखि जापानको बजारमा प्रवेश गर्न कठिनाइ भएको गुनासो गर्दै आएका छन् । कारहरू अर्को समस्या थियो । ‘हामीले उनीहरूलाई १० वर्षमा एउटा पनि कार दिएका छैनौं,’ ट्रम्पले यस महिनाको सुरुमा टिप्पणी गरेका थिए । यद्यपि, जापान अटोमोबाइल इम्पोर्टर्स एसोसिएसनको तथ्याङ्कले २०२४ मा जापानले १६,७०७ अमेरिकी सवारी साधन आयात गरेको देखाउँछ ।
जापान-अमेरिका व्यापार
जापान अझै पनि अमेरिकाको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण व्यापारिक साझेदारहरू मध्ये एक हो । यो २०२४ मा आयातको पाँचौं ठूलो स्रोत थियो, जसले अमेरिकामा १४८ अर्ब डलर बराबरको सामान पठाएको थियो । यसमा कार, अटो पाट्र्स र औद्योगिक मेसिनरीहरू समावेश छन् । यसैबीच अमेरिकाले तेल, औषधि र एयरोस्पेस प्रविधिसहित जापानमा ८० अर्ब डलर बराबरको सामान निर्यात गरेको थियो । जापान अमेरिकी ऋणको सबैभन्दा ठूलो विदेशी धारक पनि हो । यसले १.१ ट्रिलियन डलरको ट्रेजरी सेक्युरिटी राखेको छ ।