काठमाडौं । प्रतिष्ठित फर्च्यून ग्लोबलको २०२५ को फच्र्यून ग्लोबल ५०० सूचीको पहिलो स्थान अमेरिकी कम्पनी वालमार्टले ओगटेको छ । सूचीमा तेलदेखि रसायन, तेल र ग्यास, खुद्रा र डिजिटल सेवाहरू समावेश छन् । अमेरिकाको वालमार्ट यस सूचीमा पहिलो नम्बरमा रहँदा अमेरिकाकै कम्पनी अमेजन दोस्रो नम्बरमा छ र स्टेट ग्रिड तेस्रो नम्बरमा छ । चाइना नेशनल पेट्रोलियम, साउदी अरामको र एप्पल जस्ता कम्पनीहरूले शीर्ष १० मा स्थान बनाएका छन् ।
विश्वका ५०० ठूला कम्पनीहरूको सूचीमा रहेकाहरूले २०२४ मा ४१.७ ट्रिलियन डलर राजस्व सृजना गरेका थिए । जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा १.८% ले बढी हो । यसैगरी यी कम्पनीरूले ७०.१ मिलियन मानिसहरूलाई रोजगार दिन्छन् र तिनीहरूको राजस्वले विश्वको जिडिपको एक तिहाइ भन्दा बढी प्रतिनिधित्व गर्दछ । ग्लोबल ५०० ले आफ्नो दोस्रो–सबैभन्दा नाफामुखी वर्षमा २.९८ ट्रिलियन डलर नाफा कमाएको छ; जसमध्ये १ ट्रिलियन डलर वित्त क्षेत्रका कम्पनीहरूले उत्पन्न गरेका थिए ।
यो सूचीमा लगातार १२ औं वर्ष र १९९५ पछि २० औं पटक, वालमार्ट पहिलो स्थानमा छ । यस वर्षको शीर्ष १० मा गत वर्षको तुलनामा थोरै मात्र परिवर्तन भएको छ । तर सूचीमा विश्वव्यापी प्रविधि कम्पनीहरूले नाटकीय फड्को मारेका छन्, जसमा सामाजिक सञ्जालको विशाल कम्पनी मेटा प्लेटफर्महरू (२५ स्थान माथि, ४१ नम्बरमा), एआई चिपमेकर एनभिडिया (१५६ स्थान माथि, ६६ नम्बरमा), र चिनियाँ विद्युतीय सवारी साधन जगरनाट (५२ स्थान माथि, ९१ नम्बरमा) समावेश छन् ।
भारतीय कम्पनीहरु पनि सूचीमा
सूचीमा नेपालको छिमेकी भारतको सबैभन्दा मूल्यवान कम्पनी रिलायन्स इन्डस्ट्रिजले लगातार २२ वर्षदेखि फर्च्यून ग्लोबल ५०० सूचीमा आफ्नो स्थान कायम राखेको छ । यो सूचीमा भारतीय कम्पनीहरूमध्ये यो शीर्ष स्थानमा छ । रिलायन्ससँगै एलआईसी पनि यस सूचीमा शीर्ष १०० मा परेको छ ।
रिलायन्स इन्डस्ट्रिज सूचीमा ८८ औं स्थानमा छ । यस सूचीमा जम्मा ९ भारतीय कम्पनीहरूले स्थान पाएका छन् । मुकेश अम्बानीको कम्पनी रिलायन्स इन्डस्ट्रिज सूचीमा सबैभन्दा माथिल्लो स्थानमा रहेको भारतीय कम्पनी हो । रिलायन्सले लगातार २२ वर्षदेखि फच्र्यून ग्लोबल ५०० सूचीमा आफ्नो स्थान कायम राखेको छ । यद्यपि, गत वर्षको तुलनामा यसको वरियता दुई स्थानले घटेको छ ।
‘फर्च्यून ग्लोबल ५००’ सूचीमा, कम्पनीहरूलाई कुल राजस्वको आधारमा स्थान दिइएको छ । सूचीमा पाँच सार्वजनिक क्षेत्र र चार निजी क्षेत्रका भारतीय कम्पनीहरू समावेश छन् । यस सूचीमा, भारतको सबैभन्दा ठूलो बीमा कम्पनी एलआईसी ९५ औं स्थानमा छ, इन्डियन आयल कर्पोरेशन १२७ औं स्थानमा छ, देशको सबैभन्दा ठूलो सरकारी बैंक स्टेट बैंक अफ इन्डिया १६३ औं स्थानमा छ, ओएनजीसी १८१ औं स्थानमा छ, देशको सबैभन्दा ठूलो निजी बैंक एचडीएफसी बैंक २५८ औं स्थानमा छ, टाटा मोटर्स २८३ औं स्थानमा छ, बीपीसीएल २८५ औं स्थानमा छ र आईसीआईसीआई बैंक ४६४ औं स्थानमा छ ।
