काठमाडौं । जेन–जेड अविश्वसनीय रूपमा स्मार्ट भएका छन् । तिनीहरू विश्वासको पासोमा फस्दैनन् । तर यदि तपाईंले पहिलेका पुस्ताका मानिसहरूसँग कुरा गर्नुभयो भने तिनीहरू सधैं विश्वास वा लोयल्टीका कुरा गर्नेछन् । दैनिक जीवनमा पनि, हामी प्रायः सोच्छौं कि यदि हामी एउटै बैंक वा बीमा कम्पनीसँग प्रतिबद्ध भयौं भने हामीले पुरस्कार पाउनेछौं । हामीलाई लाग्छ कि लोयल्टी पुरस्कृत हुनेछ । तर सत्य यो हो कि धेरै बैंक र बीमा कम्पनीहरूले ग्राहकहरूको यही बानीको फाइदा उठाउँछन् । तिनीहरू चुपचाप ब्याज दर बढाउँछन् वा लामो समयदेखि ग्राहकहरूको लागि लाभ घटाउँछन् ।

वफादार हुनुको अर्थ लापरवाह हुनु होइन । तपाईं धोकेबाज हुनुपर्दैन, तर तपाईं चलाख हुनु आवश्यक छ । यदि तपाईंलाई आफ्नो बैंक वा बीमा कम्पनी मन पर्छ भने, अन्य कम्पनीहरूबाट राम्रो सम्झौता खोज्ने प्रयास गर्नुहोस् । केही कम्पनीहरूले सुन्नेछन् र तपाईंलाई ग्राहकको रूपमा राख्ने प्रयास गर्नेछन्, तर केहीले गर्दैनन् । त्यस्तो अवस्थामा, बैंक छोड्नु तपाईंको लागि उत्तम निर्णय हुन सक्छ ।

लोयल्टी पुरस्कार वा दण्ड

बीमा कम्पनीहरूले ‘मूल्य अनुकूलन’ भनिने रणनीति प्रयोग गरेको पनि पाइएको छ । यसको अर्थ तिनीहरूले विरलै कम्पनीहरू परिवर्तन गर्ने ग्राहकहरूको लागि दरहरू बढाउँछन् । लोयल्टीलाई पुरस्कृत गर्नुको सट्टा, तिनीहरूले यसलाई दण्ड दिइरहेका छन् । तपाईंलाई लाग्न सक्छ कि बजार अवस्थाका कारण तपाईंको दरहरू बढ्दैछन्, तर प्रायः बीमा कम्पनीहरूले तपाईंको लोयल्टीको फाइदा उठाइरहेका हुन्छन् । त्यसैगरी, बैंकहरूले स्थायी ग्राहकहरूलाई राम्रो सम्झौताहरू प्रस्ताव गर्दैनन् । तिनीहरूले नयाँ ग्राहकहरूलाई आकर्षित गर्न आकर्षक प्रस्तावहरू प्रदान गर्छन्, जस्तै उच्च–ब्याज बचत खाताहरू, कम–शुल्क जाँच खाताहरू, वा साइन–अप बोनसहरू । तर स्थायी ग्राहकहरूले विरलै यी प्रस्तावहरू प्राप्त गर्छन् जबसम्म तिनीहरूले सोध्दैनन् वा छोड्ने धम्की दिँदैनन् ।

विशेष सुविधा स्थायी हुँदैन

मानिसहरूलाई प्रायः फसाउने अर्को पासो भनेको परिचयात्मक दरहरूको म्याद समाप्त हुनु हो । चाहे त्यो क्रेडिट कार्डमा परिचयात्मक अफर होस् वा बीमामा अस्थायी छुट, यी विशेष प्रस्तावहरू सधैंभरि रहँदैनन् । यदि तपाईंले ध्यान दिनुभएको छैन भने, प्रचार अवधि समाप्त भएपछि तपाईंले धेरै बढी तिर्नुपर्ने हुन सक्छ, र तपाईंलाई यो थाहा पनि नहुन सक्छ ।

कम्पनीहरूले लोयल्टी शुल्क पनि लिन्छन्

केही बैंक र बीमा कम्पनीहरूले ‘लोयल्टी शुल्क’ को नाममा पनि तपाईंसँग पैसा लिन्छन् । यद्यपि तिनीहरूले यसलाई प्रत्यक्ष रूपमा लोयल्टी शुल्क भन्दैनन्, यो उच्च प्रिमियम, कम ब्याज, वा उच्च प्रशासनिक लागतको रूपमा देखिन्छ । तिनीहरू मान्छन् कि लामो समयदेखि ग्राहकहरूले आफ्नो बिलहरूमा प्रश्न गर्दैनन् वा अरूसँग तुलना गर्दैनन् । व्यवहारिक अर्थशास्त्रीहरूले पत्ता लगाएका छन् कि मानिसहरू प्रायः आफूले परिचित कुराहरूमा अडिग रहन्छन्, राम्रो विकल्पहरू हुँदा पनि । बैंक र बीमा कम्पनीहरूले यो ‘स्टेटस बायस’ बाट लाभ उठाउँछन् । तिनीहरू मान्छन् (र प्रायः सहीरूपमा मान्छन) कि लोयल ग्राहकहरूले सयौं रुपैयाँ बचत हुने भएपनि तुलना गर्न वा अन्य कम्पनीहरूमा स्विच गर्दैनन् ।

सधैं लाभदायक हुँदैन

एउटै कम्पनीसँग घर र अटो बीमा, वा धेरै वित्तीय उत्पादनहरू बन्डल गर्नु सुविधाजनक लाग्न सक्छ, तर यो सधैं लाभदायक हुँदैन । कम्पनीहरूले प्रायः व्यक्तिगत उत्पादनहरूको मूल्य लुकाउन बन्डलिङ प्रयोग गर्छन् । यसले गर्दा तपाईंले वास्तवमा राम्रो सम्झौता पाइरहनुभएको छ कि छैन भनेर निर्धारण गर्न गाह्रो हुन्छ । कहिलेकाहीँ, फरक कम्पनीहरूले राम्रो दरहरू प्रस्ताव गर्छन् । एउटै वित्तीय कम्पनीसँग टाँसिनुको अर्थ नयाँ र राम्रो सेवाहरू गुमाउनुपनि हुन सक्छ । धेरै फिनटेक स्टार्टअपहरू र डिजिटल बीमा कम्पनीहरूले राम्रो प्रयोगकर्ता अनुभव, कम शुल्क र छिटो ग्राहक सेवा प्रदान गरिरहेका छन् । तर यदि तपाईं दशकौंदेखि एउटै पुरानो बैंकमा हुनुहुन्छ भने, तपाईंलाई यी नयाँ विकल्पहरू बारे थाहा नहुन सक्छ ।

पुराना ग्राहकहरूको लागि नराम्रो सम्झौता

लामो समयदेखिका ग्राहकले प्रयास कम फाइदा प्राप्त गर्ने गरेको पाइएको छ । किनकि उनीहरुले बैंक वा बीमा कम्पनीसँग सुविधाबारे मोलभाउ गर्र्दनन् । तर तपाईंले बैंक वा बीमा कम्पनी छोड्ने आफ्नो मनसाय व्यक्त गर्ने बित्तिकै (जस्तै विवरण माग्ने वा आफ्नो खाता बन्द गर्ने) धेरै कम्पनीहरूले अचानक तपाईंको दर घटाउने वा शुल्क कम गर्नेजस्ता अफर दिन्छन । यसले बुझ्न सकिन्छ कि उनीहरूले सुरुमै तपाईंलाई राम्रा सुविधाहरु दिन सक्थे ।

यो चक्र कसरी तोड्ने ?

आफ्नो खाता र बीमा नीतिहरूको वार्षिक समीक्षा गर्नुहोस् । आफ्नो बैंकको बचत र खाता दरहरू अन्य कम्पनीहरूसँग तुलना गर्नुहोस् । आफ्नो बीमा नीति नवीकरण गर्नुअघि कम्तिमा तीन कम्पनीहरूबाट दरहरु हेर्नुहोस । यसले केही समय लिनेछ, तर तपाईं धेरै पैसा बचत गर्न सक्नुहुन्छ । आफूलाई केवल स्थापित बैंकहरू वा ठूला बीमा कम्पनीहरूमा सीमित नगर्नुहोस् । यो बुझ्नुहोस कि साना बैंक वा बीमा कम्पनीहरूले ठूला कम्पनीहरू भन्दा राम्रो सेवा र मूल्य निर्धारण प्रस्ताव गर्न सक्छन् । अनुवाद गरिएको