काठमाडौं । सन् २०२६ को विश्व अर्थतन्त्रबारे अन्तरराष्ट्रिय मुद्रा कोष (आइएमएफ)ले अक्टोबरमा सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनअनुसार आगामी वर्ष विश्व अर्थतन्त्र सतर्क दृष्टिकोणका साथ अघि बढ्ने देखिएको छ।
आइएमएफले विश्व आर्थिक वृद्धि विखण्डन र बढ्दो संरक्षणवादका कारण सुस्त भइरहेको बताएको छ । सम्भावित टेक स्टक मूल्य समायोजनदेखि लिएर संस्थागत स्वतन्त्रता कमजोर हुने जोखिमहरू नीति निर्माणमा असर पार्न सक्ने प्रमुख नकारात्मक पक्षहरू हुन्।
आइएमएफको अक्टोबर २०२५ को डेटाम्यापरका आँकडाले प्रत्येक देशको सन् २०२६ को अनुमानित कुल गार्हस्थ उत्पादनको विश्लेषण गरेको हो । यी आँकडाले विश्वका सबै अर्थतन्त्रको आकार अमेरिकी डलरमा ट्र्याक गर्छ।
अमेरिका विश्वकै सबैभन्दा ठूलो अर्थतन्त्र
अमेरिका पछिल्ला १०० वर्षदेखि पहिलो स्थानमा रहँदै आएको छ—र सम्भवतः आगामी सय वर्षका लागि पनि रहिरहने सम्भावना रहेको आइएमएफको अनुमान छ । सन् २०२६ सम्म अमेरिकी अर्थतन्त्रको आकार ३१.८ ट्रिलियन डलर पुग्ने अनुमान छ। यो चीन (दोस्रो), जर्मनी (तेस्रो) र भारत (चौथो) को संयुक्त जीडीपी बराबरजस्तै हो। तुलनात्मक रूपमा स्थिर श्रम बजार र उपभोक्ता खर्चले यसको प्रभुत्वलाई कायम राखेको छ।
तर, गत वर्षको तुलनामा यसको वृद्धि अनुमान तल झरेको छ किनभने व्यापार युद्धहरूले विश्व बजारमा असर पुर्याउँदै उपभोक्ता मूल्यहरू बढाएका छन्। चीनको जीडीपी २०.७ ट्रिलियन डलर पुग्ने अनुमान छ । यो अमेरिकाको जीडीपीभन्दा करिब ३५ प्रतिशतले कम तर जर्मनीको भन्दा तीन गुणा बढी हो ।
बुढिँदो जनसंख्या र कमजोर अचल सम्पत्ति बजारजस्ता संरचनात्मक चुनौतीहरूले चीनको वार्षिक वृद्धि दरलाई करिब ४ प्रतिशतमा झारेको छ, जुन पछिल्ला चार दशकको सबैभन्दा सुस्त दर हो।
यसमा थप रूपमा, चिनियाँ सामानहरूमा लगाइएका नयाँ शुल्कहरूले विश्वकै सबैभन्दा ठूलो निर्यात बजारमा थप असर पार्ने देखिन्छ।
भारतको जीडीपी ४.५ ट्रिलियन डलर पुग्ने अनुमान छ, जसले २०२५ मा जापानलाई उछिन्दै चौथो स्थान कायम राख्नेछ। यसलाई देशभित्रको बढ्दो मागले सहयोग गरेको आइएमएफको भनाई छ । त्यसैगरी, इन्डोनेशिया र टर्की जस्ता देशहरू सूचिमा माथि उक्लिँदै छन्, जसले जनसांख्यिक लाभ र नीतिगत सुधारहरूको प्रभाव देखाउँछ।
क्षेत्रगत रूपमा विश्व अर्थतन्त्र
एशियाले उत्तर अमेरिकालाई उछिन्दै विश्वकै सबैभन्दा ठूलो आर्थिक क्षेत्रको रूपमा उभिएको छ।
चीन, जापान र भारतजस्ता अर्थतन्त्रहरूका कारण एशियाली क्षेत्रलाई अमेरिका र क्यानाडामाथि सानो तर स्पष्ट लाभ प्राप्त भएको छ।
प्रतिव्यक्ति आयका आधारमा देशहरूको स्थिति
सर्वाधिक प्रतिव्यक्ति आय भएका शीर्ष तीन देशहरू यथावत छन्—लक्जेम्बर्ग (१५४,११५ डलर), आयरल्यान्ड (१३५,२४७ डलर), र स्विट्जरल्यान्ड (११८,१७३ डलर)।
यी तीनै देशहरूमा विदेशी लगानी र बहुराष्ट्रिय कम्पनीहरूको मुख्यालयका कारण जनसंख्याको तुलनामा प्रतिव्यक्ति आय उच्च देखिन्छ। उल्लेखनीय रूपमा, युरोपका देशहरूले शीर्ष २० स्थानमध्ये आधा ओगटेका छन्, जसले उक्त क्षेत्रको जीवनस्तर उच्च रहेको संकेत गर्छ।
उता, अफ्रिकाका १७ देशहरू प्रतिव्यक्ति आयका हिसाबले विश्वका सबैभन्दा गरिब २० देशहरूको सूचीमा परेका छन्।
