काठमाडौं । अमेरिकी केन्द्रीय बैंक, फेडरल रिजर्भले बुधबार ब्याजदरमा २५ आधार बिन्दु अर्थात् ०.२५% कटौती गरेको छ । यो कटौतीले ब्याजदर ३.७५% देखि ४.०% सम्मको दायरामा ल्याउँछ । यो वर्षको दोस्रो दर कटौती हो । फेडरल रिजर्भले यसअघि अक्टोबर १७ मा २५ आधार बिन्दुले ब्याजदर घटाएको थियो ।

फेडरल रिजर्भको विश्वास छ कि थोरै उच्च मुद्रास्फीतिलाई सहेर उनीहरूले रोजगार बजारलाई कमजोर हुनबाट रोक्न सक्छन् । यो एउटा कठिन काम हो, जसलाई फेडरल रिजर्भका अध्यक्ष जेरोम पावेलले ‘जोखिममुक्त बाटो छैन’ भनेर वर्णन गरेका छन् । उनीहरूको लक्ष्य रोजगारी बढाउनु हो, तर मुद्रास्फीतिलाई बढ्नबाट रोक्नु पनि हो । विशेष गरी अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको शुल्कका कारण मुद्रास्फीति बढ्दै गइरहेको छ ।

जेरोम पावेलले यस महिनाको सुरुमा सङ्केत गरेका थिए कि संघीय खुला बजार समिति (एओएमसी) अझै पनि श्रम बजारमा आउने खतराहरूमा ध्यान केन्द्रित गरिरहेको छ । त्यसपछि, गत हप्ताको मुद्रास्फीति तथ्याङ्क अपेक्षाभन्दा कम थियो । यसले मुद्रास्फीतिको बारेमा बढी चिन्तित फेडरल रिजर्भ सदस्यहरू केही समयको लागि शान्त रहने संकेत गर्छ । यो त्यस्तो समयमा भइरहेको छ जब अमेरिकी सरकार शटडाउमा छ, जसले गर्दा फेडरल रिजर्भसँग अर्थतन्त्रको अवस्थाको मूल्याङ्कन गर्न थोरै डेटा बाँकी छ ।

डिसेम्बर २०२४ पछि दोस्रो कटौती

डिसेम्बर २०२४ पछि फेडले गरेको यो दोस्रो दर कटौती हो । यसअघि, मुद्रास्फीति नियन्त्रण गर्न फेडले मार्च २०२२ देखि जुलाई २०२३ सम्म ११ पटक ब्याजदर बढाएको थियो । नयाँ तथ्याङ्कले अमेरिकी अर्थतन्त्र पहिले सोचेजस्तो बलियो नभएको खुलासा गरेको छ । बजार यस वर्ष तीन पटक दर कटौतीको अपेक्षा गरेका छन् । अर्को कटौती डिसेम्बर २०२५ मा हुन सक्छ ।

दर कटौतीको प्रभाव के हुनेछ ?

कम ब्याजदरले कम्पनी र व्यक्तिहरू दुवैको लागि ऋण सस्तो बनाउनेछ । यसले घर ऋण, कार ऋण, विद्यार्थी ऋण र क्रेडिट कार्डको ब्याजदर घटाउनेछ । यो क्रमिक रूपमा हुनेछ, तर यसका केही बेफाइदाहरू पनि हुन सक्छन् । उदाहरणका लागि, बचत खाताहरूमा ब्याजदर कम हुनेछ । थप रूपमा, मानिसहरू मुद्रास्फीति र कमजोर रोजगार बजारबाट सतर्क हुनेछन्, जसले रोजगार बजारमा मन्दी ल्याउन सक्छ ।

सेयर बजार बढ्नेछ !

फेडरल रिजर्भको ब्याजदर कटौतीको प्रभाव विश्वमा पनि पर्नेछ । यद्यपि, भारतजस्ता बजारमा यसको प्रभाव सकारात्मक हुन सक्छ । ब्याजदर कटौती पछि, अमेरिकाले सस्तो दरमा ऋण प्रदान गर्नेछ । विदेशी लगानीकर्ताहरू भारत जस्ता उदीयमान बजारहरूतिर फर्कन सक्छन्, जहाँ उनीहरूले राम्रो प्रतिफलको आशा गर्न सक्छन् । यसले भारतीय सेयर बजारमा एफआइआई (विदेशी संस्थागत लगानीकर्ता) को सहभागिता बढाउन सक्छ, जसले गर्दा सेयर बजारमा वृद्धि हुन सक्छ ।

यसले सुनको मूल्यमा कस्तो प्रभाव पार्छ ?

फेडको ब्याजदरमा कमीको निर्णयले सुनलाई भने प्रत्यक्ष फाइदा पुर्याउनेछ । सुनलाई सुरक्षित लगानीको रूपमा चिनिने भएकोले, मानिसहरूले राम्रो प्रतिफलको लागि सुनमा आफ्नो लगानी बढाउन सक्छन् । यदि यसो भयो भने, सुनको मूल्यमा उछाल आउन सक्छ । बुधबार फेडरल रिजर्भको बैठक अघि सुनको मूल्य बढ्यो । यसअघि धेरै दिनदेखि सुनको मूल्य घटिरहेको थियो । धनतेरसदेखि मंगलबारसम्म सुनको मूल्य १० प्रतिशतभन्दा बढीले घटेको थियो ।