निजी क्षेत्रको सबैभन्दा ठूलो छाता सङ्गठन नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघले चैतको अन्तिम साता नयाँ कार्यसमिती पाउँदैछ । विधान संसोधनपछि पहिले नै अध्यक्ष तय भइसकेपनि अन्य पदका लागि प्रतिस्पर्धिहरुले उम्मेदवारी घोषणा गर्ने क्रम जारी छ । कमिङ पे्रसिडेण्टका रुपमा चिनिएको वरिष्ठ उपाध्यक्ष पदका लागि अहिलेसम्म दुईओटा प्यानल तयार भइसकेका छन् । जसमध्य एउटाको नेतृत्व किशोर प्रधानले गरेका छने भने अर्को शेखर गोल्छाले । वरिष्ठ उपाध्यक्षबीच यतिबेला आफ्नो प्यानललाई राम्रो देखाउने होडबाजी स्वभाविक देखिन थालेको छ । यसै सन्दर्भमा बिजखबरका प्रमुख संवाददाता रामराजा श्रेष्ठले वरिष्ठ उपाध्यक्षका एक उम्मेदवार प्रधानसँग चुनावी माहोलको विषयमा कुराकानी गरेका छन् ।

नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको आसन्न निर्वाचनमा आफ्नो उम्मेदवारी घोषणा गर्नुभएको छ । मतदाता समक्ष आफुलाई कसरी प्रस्तुत गरिरहनु भएको छ ?

सम्पूर्ण साथीहरुलाई आफ्नो उम्मेदवारीको बारेमा प्रष्ट रुपमा भनेको छु । महासंघमा साना तथा मझौला उद्योगको तर्फबाट प्रतिनिधित्व गर्न पाउने कि नपाउने भन्ने प्रश्न साथीहरुलाई सोधेको थिए । नेपालमा साना तथा मझौला उद्योगको प्रतिनिधित्व ८७ प्रतिशतभन्दा बढीे छ । ८७ प्रतिशत हिस्सालाई १३ प्रतिशतसँग समन्वय गरेर अघि बढ्ने मुख्य उद्देश्य हो । मझौला उद्योग ठूलो र साना उद्योग कसरी मझौला बनाउने भन्ने मेरो जोड रहनेछ । यसलाई कार्यान्वयनमा ल्याउन आगामी कार्यकालमा अध्यक्ष भवानी राणासँग सहकार्य गरेर अघि बढ्नेछु र आफ्नो कार्यकालमा अझ सशक्त रुपमा यो मुद्धालाई अघि ल्याउनेछु ।

महासंघको चुनावमा अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा हाबी हुँदै गयो भन्ने चर्चा सुरु हुन थालेको छ । तपाइ आफै कार्यसमितीको उपाध्यक्ष पनि हुनुहुन्छ । नेतृत्वले किन प्रतिस्पर्धालाई सहज बनाउने अथवा सहमतिको बाटो रोज्न सकेन ?

नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको विधान संसोधन नै यसकै लागि भएको थियो । वरिष्ठ उपाध्यक्षलाई स्वत ः अध्यक्ष बनाउदा अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा हट्छ र तलदेखि नै नेतृत्व शसक्त भएर अघि बढ्नेछ भन्ने हाम्रो सोच थियो । त्यहि प्रक्रियामा हामी लागेका थियौं । विधान संसोधनको संयोजकले पनि विशेष साधारणसभामा महासंघको निर्वाचनमा हुने अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा रोक्न र नेतृत्व विकासका लागि विधान संसोधनको प्रस्ताव ल्याउनुभयो र हामीले पनि समर्थन गर्यो । तर, दुर्भाग्य नै भन्नुपर्छ उहाँले नै उक्त फोहोरी खेलको पुनः शुरुवात गर्नुभयो । यहिले यति ठूलो प्रतिस्पर्धा भयो किन एउटा कार्यक्रममा हवाइजहाज चार्टर गरेर व्यवसायी लैजाने, स्वत स्फुर्त नगए पैसा दिने वा धम्क्याउने कामको शुरुवात भएको छ । यस्तो क्रियाकलापले महासंघलाई कहिलै बलियो बनाउनेदैन । महासंघ बलियो बनाउन शसक्त संगठन र सक्षम नेतृत्व हुनुपर्छ ।

जबसम्म महासंघ यस्ता फोहोरी खेलबाट माथी आउन सक्दैन तबसम्म महासंघ आफ्नो लक्ष्य अनुरुप अघि बढ्न सक्दैन । सरकारसँग आफ्नो अधिकारका लागि लबिङ गर्ने महासङ्घको हैसियत पनि कमजोर बनेर जानेछ । अहिले महासंघको चुनावमा पूर्ण रुपमा राजनीति घुसेको छ । महासंघमा केही व्यक्तिको हालीमुहाली रोक्नलाई सम्पूर्ण साथीहरुसँग सहकार्य गरेर उम्मेदवारी दिएको हुँ ।

विधान संसोधनबाट झन फोहोरी खेल भयो भन्नुको मतलब ?

स्पष्ट रुपमा भन्नु पर्दा जो विधान संसोधन समितिको संयोजक हुनुहुन्थ्यो उहाँले यसलाई आफ्नो पेशा बनाउनु भयो जुन दिर्घकालसम्म कमाइखाने भाडोको रुपमा रहनेछ । सम्मानित रुपमा नबसी यो एउटा उहाँको पेशाको रुपमा अघि बढ्यो । अहिले त्यो काममा त्यतिबेला विधान संसोधन समितिको संयोजक स्वयम नै लागिरहनु भएको छ । उहाँले विधान संसोधनको बेला हामीलाई जुन रुपमा आश्वस्त पार्नु भएको थियो तर अहिले बोलाइ र गराइमा विल्कुल फरक देखियो । यसले महासंघलाई संगठित रुपमा अघि बढाउन सक्दैन ।

विशेष सधारणसभामा सात जना पूर्व अध्यक्षहरुले विरोध स्वरुप चिठी पठाउनु भएको थियो । तर उनीहरुमध्ये धेरैले तपाइलाई समर्थन गरेको देखिन्छ । वास्तवमा विरोध केका लागि थियो ?

पूर्व अध्यक्षहरुको विरोध उहाँहरु सँग सुझाव लिइएन भन्ने विषयमा थियो । त्यतिबेला हाम्रो केही कमिकमजोरी रहयो । नेतृत्व विकासलाई स्वस्थ बनाएर महासंघलाई फोहोरी खेलबाट मुक्त गर्ने उद्देश्यसहित विधान संसोधनमा हामी लागेका थियौं । त्यहि अनुसार गर्यौं पनि । तर अहिले त्यसको ठिक उल्टो भयो । त्यतिबेला जिल्ला तथा नगर र बस्तुगतका साथीहरुको विरोध थियो । तर, हामीले संयोजकले अस्वस्थ बनाए अनुरुप अघि बढ्यौं । अहिले दुर्भाग्य नै भन्नुपर्छ विधान संसोधन झन कमाइ खाने भाडोको रुपमा विकास भयो जसमा पूर्व अध्यक्षहरुको आपत्ति हो ।

त्यतिबेला संयोजकले हामीलाई दिगभ्रमित पारे । उहाँले जुन उद्देश्य र लक्ष्य सहित संसोधन प्रस्तुत गर्नुभयो त्यसले सबैलाई कोमामा राख्यो । त्यतिबेला हामीले उहाँको चाल बु्झ्न सकेनौं । यसलाई सबैको मत जुटेमा पुनः संसोधनमा जान सकिन्छ ।

पूर्व अध्यक्षहरुले त्यतिबेला संसोधनको विरोध र अहिले पुनः तपाइलाई समर्थन गर्नुको रहस्य के हो ?

जुन व्यक्तिले अहिले भएको कमी कमजोरीलाई सबैको समर्थन लिएर सच्याउन सक्छ, त्यसैलाई पूर्व अध्यक्षहरुले समर्थन गर्नुभएको हो । त्यसमा किशोर प्रधान कटिबद्ध छ । पूर्ब अध्यक्षहरुले जहिले पनि महासंघलाई सहजकर्ताको भुमिकामा अघि बढाउन चाहनुहुन्छ र उक्त काम मैले गर्न सक्छु भन्ने विश्वास उहाँहरुमा छ । अहिले मलाई ८ जना पूर्व अध्यक्षहरुले समर्थन गरेर आफ्नो उत्तराधिकारीको रुपमा महासंघमा पठाउनु भएको हो । उहाँहरुको आर्शिवाद नै मेरो जित हो ।

नामै तोकेर भन्नुपर्दा तपाइलाई समर्थन गर्ने पूर्व अध्यक्षहरु को–को हुनुहुन्छ ?

सबैको आर्शिवाद र सहयोग छ भन्दा हुन्छ । अहिले महेशलाल प्रधान, प्रदिपकुमार श्रेष्ठ, कुशकुमार जोशी, सुरज बैद्य, आनन्दराज मुल्मी, विनोदबहादुर श्रेष्ठ, रविभक्त श्रेष्ठ, पद्यम ज्योतिको म प्रति सद्भाव र पे्ररणा छ । उहाँहरुको सही मार्ग निर्देशनलाई कार्यान्वयन गर्दै महासंघमा नयाँ इतिहास कोर्ने मेरो लक्ष्य हो ।

तर, रविभक्त श्रेष्ठ त विधान संसोधन पक्षधरसँग होइन र ?

त्यतिबेला म पनि विधान संसोधनको पक्षमा हो नि । पदाधिकारीको हैसियतले मैले पनि समर्थन गरेकै हो । तर, संयोजकले जुन उद्देश्य राखेर विधोन संसोधनको प्रस्ताव ल्याउनु भयो र हामीले समर्थन गर्यो अहिले ठिक त्यसको विपरित भयो । संयोजकले आफ्नो प्रतिबद्धतालाई एक वर्षसम्म पनि टिकाउन सक्नु भएन । त्यतिबेला फोहोरी खेल रोक्नका लागि विधान संसोधनको प्रस्ताव ल्याउनु भएको व्यक्ति अहिले आफै त्यहि खेलमा होमिनु भएको छ । पूर्व अध्यक्ष रविभक्त श्रेष्ठले महासंघमा अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा रोकिन्छ भनेर राम्रोको लागि समर्थन गर्नुभएको थियो । तर, अहिले ठिक त्यसको विपरित भएपछि विपक्षमा हुनुहुन्छ । हिजो अध्यक्षमा हुने प्रतिस्पर्धा अहिले वरिष्ठमा भइरहेको छ ।

तपाइ अहिले स्व. महेन्द्र गोल्छाको अभाव खड्कियो भनेर कार्यक्रममा भन्दै आउनु भएको छ । तपाइलाई किन गोल्छा परिवारको आवश्यक खड्कियो ?

महेन्द्र गोल्छा, म र सुशिल मिलेर मोरङ उद्योग संगठनको सुधारमा लागेका थियौ । हामीले त्यसलाइ राष्ट्रिय मात्र नभई अन्तरराष्ट्रिय स्तरमै स्थापित गरेका छौं । उहाँकै देन हो म उद्योग वाणिज्य महासंघमा आउनु पनि । अर्को कुरा उहाँले भनेर नै मेरो सिफारिसमा कुशकुमार जोशीको अध्यक्ष हुँदा शेखर गोल्छालाई सदस्य पदमा मनोनित गरिएको थियो । तर, समय र परिस्थिती यस्तो आयो अहिले दाजुभाइ कै लडाइ परिरहेको छ । त्यतिबेला उहाँले मलाई महासंघमा ल्याउँदा अध्यक्ष बनाउने प्रतिवद्धता समेत जाहेर गर्नुभएको थियो । यदि अहिले महेन्द्र गोल्छा हुनुभएको भए शेखरलाई रोकेर मलाई अघि बढाउनु हुन्थ्यो । उहाँले मलाई न्याय दिलाउनु हुन्थ्यो ।

अहिले उहाँकै भाइ र म एउटै पदमा चुनाव उठिरहेका छौं तर त्यसमा मलाई कुनै आपत्ति छैन । तर, भाइले आफुले कमाएको पैसा चुनावको नाममा जसरी दुरुपयोग गर्दै छ त्यसमा चाहिँ मलाई साह्रै दुख लागेको छ र चिन्तित पनि छु । चुनावमा जीत हार आफ्नो ठाउँमा छ । भाइ (शेखर गोल्छा) ले जुन रुपमा प्लेन चार्टर गरेर मान्छे उतार्ने, चुनावी क्याम्पियनमा हिड्ने व्यक्तिलाई पैसा दिनेजस्ता जुन काम गरेको छ त्यसले उसको सम्पतीको दुरुपयोग भइरहेको छ र त्यसो गर्न हुँदैन भन्ने मेरो आग्रह हो ।

भन्नुभयो कि भाई (शेखर गोल्छा)ले आफुले कमाएको पैसा चुनावको नाममा जथाभावी खर्च गर्दै र त्यसो गर्नुहुँदैन । तर, केही वर्षयताको चुनावी माहोल हेर्दा महासंघमा पैसा विनाको चुनाव सम्भव छ र ?

चुनावमा पैसा खर्च गरेर जित्ने प्रक्रिया संसारमा कुनै पनि ठाउँमा स्थायीत्व हुन सक्दैन । उसले चुनाव त जित्ला तर जुन उद्देश्यको लागि गएको हो त्यो काम गर्न सक्दैन । जो सच्चा दिलले चुनावमा उठेको छ, उसले मात्र सोचेअनुरुप योगदान दिनसक्छ । हिजो पैसा खर्च गरेर महासंघ नेतृत्व सम्हालेका व्यक्तिले महासंघलाई कुन अवस्थामा पुर्याउँदैछन् त्यसको ज्वलन्त उदाहरण तपाईहामी सामु छर्लङ्गै छ नि । पैसा खर्च गर्ने व्यक्तिले सदस्यहरुलाई मैले किनेको हो भनेर कहिले पनि सम्मान गर्दैन । उसले तपाइसँग पैसा दिएर भोट किनेको छ भने तपाइको सम्मान दिदैन र दिन पनि चाहँदैन । महासंघको इतिहास हेर्नुस जसले पैसा खर्च गरेर नेतृत्व सम्हालेको छ उसले कुनै राम्रा काम गर्न सकेको छैन । यदि मैले पनि पैसा खर्च गरे भने त्यसै गर्ने हो । तसर्थ म फोहोरी खेल खेल्दिन । व्यवसायीको विश्वास जितेर चुनावनी प्रतिस्पर्धामा आएको छु र त्यही अनुरुप जित्नेछु ।

तपाइमार्फत अनुरोध गर्न चाहन्छु कि म महासंघमा पुगे भने वृक्ष रोप्छु । जसले तपाइलाई एकपटक मात्र होइन सधैभरी फल दिइरहन्छ ।

केही पूर्व अध्यक्षहरुले भन्न थालेका छन कि महासंघ यहि रुपमा अघि बढ्यो भने अब दुरबिनले हेर्नुपर्ने अवस्था आउँछ । भन्न खोजेको के हो ?

जसले भन्नु भयो त्यो सत्य हो । यदि महासंघको अस्तित्व जोगाएर भुमिका फाराकिलो बनाउने हो भने नेतृत्वले सरकारसँग आफ्ना मागका विषयमा अडान लिएर अघि बढ्न सक्नुपर्छ । उद्योगी व्यवसायीको प्रतिनिधित्व गरेर नेतृत्वमा पुगेको व्यक्तिले आफ्नो भुमिका निर्वाह गर्न सक्दैन भने पक्कै पनि महासंघको अस्तित्व रहँदैन । महासंघबाटै फुटेर सीएनआई जन्मियो, एनबीआई खुल्यो अन्य पार्टीगत रुपमा व्यवसायीक संघसंस्था खुल्न थालेका छन् । नेतृत्व खराब र असक्षम भएका कारण त्यस्ता संस्था जन्मिने क्रम बढेको हो । दुश्चरित्र तरिकाबाट हाम्रो नेतृत्व बढ्दै गयो भने उसले सरकारसँग व्यवसायीक हकहितका लागि पहल गर्न सक्दैन, व्यवसायीलाई सम्हाल्न सक्दैन र व्यवसायी छुट्टिन थाल्छन जसलेगर्दा महासंघ कहाँ छ भनेर खोज्नुपर्ने अवस्था आउछ । नेतृत्वकर्ताले सरकारसँग व्यवसायीको माग राख्न नसकेपछि पेल्न थाल्छन । अहिलेकै कुरा गर्ने हो भने सरकारले कृषि उद्यमकेन्द्रको बजेट कटौती गर्न लागेको छ । त्यहाँ भ्रष्टाचार भयो भनेर रकम कटौती गर्दै छ त्यो किन भयो त ?

के तपाइसँग चाहिँ सरकारसँग ‘ट्याकल’ गर्न सक्ने क्षमता छ त ?

पक्कै पनि । त्यसकै आधारमा मलाई पूर्व अध्यक्षहरुले अघि बढाउनु भएको हो । म कर छली नगर्ने स्वच्छ व्यवसायी हुँ । तर यसको मतलब अरुले कर छली गरे भनेर आरोप लगाउन लागेको हैन । मसँग व्यवसायीको समस्याका वारेमा सरकारसँग समन्वयकारी भुमिका निर्वाह गर्न सक्छु त्यो पनि अनुभवको आधारमा । जिल्ला नगरमा बसेर लामो समय काम गरे भने क्षेत्रीय उद्योग वाणिज्य संघ हुँदै महासंघमै पनि विभिन्न समितिको सभापति भएर २१ वर्ष बिताइसके । सबै अनुभवलाई समेटेर सरकारसँग सबै कमि कमजोरीको वारेमा ट्रयाकमा ल्याउन सक्छु ।

नेपालमा ८७ प्रतिशत साना तथा मझौला उद्योग छन् र तिनका हकहितका लागि आफ्नो उम्मेदवारी भन्दै आउनु भएको छ । त्यसका लागि के छन् एजेन्डा ?

नेपालमा ठूलो हिस्सा साना तथा मझौला उद्योगको छ । तिनलाई संरक्षण गर्दै ठूलासँग सहजिकरणको भूमिका निर्वाह गर्ने हो । जसका लागि कन्ट्रयाक फार्मिङ्को अवधारणा अधि बढाउने सोच छ । घरेलु तथा साना उद्योगलाई एकत्रित गरेर उत्पादन क्षमता बढाउने, मझौला उद्योगलाई ठूला उद्योगसँग लिङ्क गराउने । जसले गर्दा उत्पादन बढ्न गई देशलाई आर्थिक रुपमा अघि बढाउन मद्दत पुग्छ । आज देश आर्थिक रुपमा अघि नबढ्नुको मूख्य कारण हामी आयातमा निर्भर रहनु हो । उत्पादन बढाउन साना तथा मझौला उद्योगको उत्पादन बढाउँदै ठूला उद्योगसँग सहकार्य गर्नुपर्छ । जुन अनुभव मसँग छ ।

तपाइले भन्दै आउनु भएको छ कि म साना तथा उद्योगबाट प्रतिनिधित्व गर्दै छु । तर चुनावी माहोल हेर्दा त ठूलाका प्रभाव बढी देखिन्छ नि ?

देख्ने प्रभाव र गर्ने काम फरक हुन्छ । मेरो भनाइ ठूला उद्योगलाई उपेक्षा गर्ने भनेको होइन । हाल भइरहेका साना तथा मझौला उद्योगलाई पनि ठूलो बनाउने हो । आज ८७ प्रतिशत साना तथा ठूला उद्योग छ भने त्यसलाई २० पं्रतिशतमात्र ठूलो बनाउन सकियो भने देशको अर्थमन्त्रमा ठूलो सहयोग पुग्छ । तर, मैले प्रतिनिधित्व गरेको चाहिँ साना तथा मझौला उद्योगबाटै हो ।

तपाइकै भनाइमा चुनाव खर्चिलो भयो । सामाजिक संस्थामा व्यवसायीहरु किन करोडौ रुपैयाँ खर्चेर नेतृत्वमा पुग्न चाहन्छन?

त्यो पदमा पुगेपछि सदुपयोग गर्ने कि दुरुपायोग ? पदले धेरै कुरालाई समन्वय गरिहेको हुन्छ । भोली उठाउनका लागि आज खर्च गरिरहेका छन् । तर, त्यसरी गएका व्यक्तिले संस्थालाई अघि बढाउन सक्दैन । नेतृत्वमा पुगेपछि उसले आफ्नो खर्च उठाउनतर्फ केन्द्रित हुन्छ । गलत तरिकाको प्रचारप्रसार, गलत तरिकाको लोभलालचले गर्दा न संस्थालाई फाइदा पुग्छ न व्यक्तिलाई । आगामी दिनमा त्यस्ता कार्य रोक्नु जरुरी छ ।